Cildinizdeki değişiklikleri erkenden tespit edebilmeniz için normal cilt yapınızı çok iyi tanımanız gerekmektedir. Bu nedenle herkesin aylık olarak baştan ayağa kendi kendine cilt muayenesi yapması önerilmektedir.
Cilt kanseri tüm kanser türleri arasında en yaygın olanıdır. Ülkemizde görülme sıklığı hakkında yeterli istatistik olmasa da Amerika’da her yıl 3,5 milyondan fazla yeni deri kanseri vakasının teşhis edildiğini biliyoruz. Değişen çevre koşullarıda her yıl deri kanseri görülme sıklığını arttırmaktadır.
Ciddi melanomlar veya diğer cilt kanserlerinde erken tanı ve tedavi ileride çirkin izler bırakabilecek cerrahi tedavi veya hastalığın ölümle sonuçlanması gibi istenmeyen sonuçları engeller. Ciltteki değişikliklerin erken farkedilmesi doktora daha erken başvurulmasına ve tedavinin de böylece erken başlanmasına neden olacaktır.
Cildinizdeki değişiklikleri erkenden tespit edebilmeniz için normal cilt yapınızı çok iyi tanımanız gerekmektedir. Bu nedenle herkesin aylık olarak baştan ayağa kendi kendine cilt muayenesi yapması önerilmektedir. Kendi kendinize yapacağınız cilt muayenesi ile cildinizdeki kanser veya kanser öncüsü olabilecek değişiklikleri erkenden saptayabilir ve doktorunuza başvurabilirsiniz. Alışkanlık haline getireceğiniz bu muayeneler esnasında vücudunuzda var olan çiller veya benlerin boyutlarının büyüyüp büyümediğini, yenilerinin oluşup oluşmadığını kolayca farkedebileceksiniz.
Kendikendine cilt muayenesi için ihtiyacınız olacak araçlar şunlardır: parlak bir ışık, bir boy aynası, bir el aynası, 2 sandalye veya tabure, bir saç kurutma makinesi. Bütün bu basit malzemeleri tamamladıysanız cilt muayenesine başlayabiliriz.
1 Yüzünüzü, özellikle burun, dudaklar, ağız ve kulaklarınızı inceleyin. Net bir görünüm elde etmek için bir veya iki ayna kullanabilirsiniz.
2 Saçlı derinizi iyice görebilmek saç diplerini ortaya çıkarabilmek için bir kurutma makinesi ile üfleterek ve ayna kullanarak inceleyin. Eğer yanınızda bir arkadaş veya bir aile üyesi varsa ondan yardım alın.
3 Ellerinizi dikkatlice kontrol edin: avuç içi ve el sırtı, parmak araları ve tırnaklarının altlarını iyice gözlemleyin. Bileklerinizi ve ön kolunuzu önlü-arkalı inceleyin.
4 Tam boy aynası önünde durun, dirsekten başlayarak üst kollarınızın ön ve arka yüzlerinizi tarayın. Koltuk altlarını taramayı unutmayın.
5 Boy aynası karşısına geçin ve boyun, göğüs ve gövdeniz üzerine odaklanın. Kadınlar göğüslerini kaldırarak altını da görüntülemelidir.
6 Boy aynasına sırtınızı dönün ve el aynası ile arkanızda kalan aynayı görüntüleyerek boynunuzun arkası, sırtınız, omuzlarınız, üst sırtınız, ve 4. adımda görüntüleyemediğiniz kollarınızın üst kısmını inceleyin.
7 Yine heriki aynayı kullanarak, alt sırt, kalça ve her iki bacak arkalarınızı tarayın.
8 Bir sandalyeye oturun; sırayla her bacağınızı ayağınızı önünüzdeki bir tabureye koyarak inceleyin. Genital bölgeyi incelemek için el aynası kullanın.Bacağınızın ön kısmı ve iki yanı, uyluk, ayak bilekleri, ayak üstleri, ayak parmakları arasını ve ayak tırnaklarının altını kontrol edin.Topuklarınız ve ayak tabanınızı da inceleyin.
• Deri kanserleri, bazen parmak araları,tırnak altları, ayak tabanları gibi güneşe maruz kalmayan vücudun bazı bölgelerinde de oluşabilir. Bu sebeple tüm vücudunuzu kontrol ettiğinizden emin olun.
• Tamamen soyunun ve ışıklandırmanın iyi olduğundan emin olun.
• Sırt ve kafa derisi gibi bazı noktalarda şüpheli oluşumlar görürseniz bir aile üyesi veya arkadaşınızdan yardım alın.
• Vücudunuzdaki ben veya lekelerin yerlerini ve boyutlarını bir sonraki muayenenizde büyüyüp büyümediğini veya yeni bir lezyon oluşup oluşmadığını anlayabilmek için mutlaka not edin.
Nelere dikkat etmeliyim?
Cilt kanserlerinin üç ana tipi vardır. Melanom , bazal hücreli karsinom ve skuamöz hücreli karsinom . Tiplere göre ciltte oluşabilecek değişiklikler şunlardır:
Melanom
• Cilt kanserlerini en ölümcül şeklidir.
• Eğer tedavi edilmezse vücudun diğer bölümlerine yayılabilir.
• Mevcut oluşumlarda renk, boyut ve şekil değiştirmesi veya yeni bir oluşum olarak görülür.
• Normalde güneşe maruz kalmayan deride de belirebilir.
Nodüler melanom
• Hızlı büyür.
• Diğer melanomlardan farklı olarak kabarık ve renkli olabilir.
• Çoğunlukla kırmızı-pembe veya kahverengi-siyah renklidirler.
• Ele gelen kabarıklık şeklindedirler.
• Bir süre sonra kanama ve kabuklanma yapar.
Bazal hücreli karsinom
• Cilt kanserinin en yaygın, en tehlikeli formudur.
• Soluk veya parlak kırmızı renkli, bir yumru veya kuru-pullu bir alan olarak görünür.
• Ülserleşmiş ya da iyileşmeyen yara şeklinde olabilir.
• Genellikle güneşe sık maruz kalan alanlarda görülür ve yavaş yavaş büyür.
Skuamöz hücreli karsinom
• Kolayca kanayabilen , kabuklaşabilen ve ülserleşebilen kalınlaşmış, kırmızı pullu nokta olarak görülür.
• Genellikle güneşe sık maruz kalan alanlarda görülür, bazı aylarda büyür.
• 50 yaş üzerindeki kişilerde ortaya çıkması daha olasıdır.
Kaynaklar:
http://www.cancer.org.au/preventing-cancer/sun-protection/check-for-signs-of-skin-cancer.html
